Hoe verbeteren labels de elektrische veiligheid?

Het aantal dodelijke arbeidsongevallen door elektrocutie¹ is in de EU 30 keer zo hoog als het aantal niet-elektrische ongevallen.² Het Europees Parlement roept daarom op om bijzondere aandacht te besteden aan elektrische veiligheid en de preventie van elektrische ongevallen op het werk.

Vision Zero is een initiatief van de Commissie om een einde te maken aan werkgerelateerde sterfgevallen door werkgevers te verplichten meer bewust te worden van de risico's die leiden tot arbeidsongevallen en verwondingen.³ Een verschuiving in de elektriciteitssector naar decentralisatie van processen en arbeidskrachten naar kleinere, verspreide eenheden maakte het echter moeilijk om werknemers opmerkzaam te maken voor potentiële elektrische gevaren.⁴

Een van de gevolgen hiervan is een lager bewustzijn en een lagere betrokkenheid op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk (OSH of Occupational Safety and Health), en minder middelen voor het beheer van de uitvoering ervan. De communicatie en handhaving van goede OSH-praktijken naar de verspreide arbeidskrachten toe is ook moeilijk. En het zijn bovendien niet enkel elektriciens die risico's lopen.⁴

Inzicht in de gevaren van elektriciteit

In de hele EU is het aantal ongevallen met elektriciteit bij werknemers die geen elektricien zijn hoog. Uit onderzoek blijkt zelfs dat de meeste dodelijke ongevallen met elektriciteit gebeuren bij werknemers die werkzaamheden uitvoeren die geen verband houden met specifieke elektrische bedrijvigheden.⁵ En dat is niet verwonderlijk.

De huidige wetgeving op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk schrijft voor dat voorlichting en opleiding over elektrische gevaren alleen verplicht is voor werknemers die elektrische werkzaamheden uitvoeren (elektriciens). Andere werknemers, zoals personeel dat instaat voor het algemeen onderhoud, IT-personeel, installateurs van apparatuur, enz. vallen buiten deze categorie.⁵

Nauwkeurig afgedrukte labels worden sterk aanbevolen en de informatie ter plaatse moet zo duidelijk mogelijk zichtbaar zijn, om de nadruk te leggen op de gevaren van elektriciteit en te voorkomen dat gevaarlijke fouten worden gemaakt.

Menselijke fouten beperken

Uit onderzoek blijkt dat menselijke fouten in het beheer van de elektrische veiligheid een belangrijke rol spelen bij ongevallen,⁵ waarbij 80% van de elektrische ongevallen te wijten is aan menselijke factoren.⁶

De meeste elektrische ongevallen gebeuren om twee redenen. De eerste is dat werknemers aan apparaten werken waarvan ze denken dat ze uitgeschakeld zijn, terwijl ze toch onder spanning staan. De tweede reden is het werken aan apparatuur waarvan bekend is dat deze onder spanning staat, maar waarvoor mensen die ermee werken geen adequate opleiding hebben gekregen of niet de juiste voorzorgsmaatregelen nemen.⁶

Een gebrek aan bewustzijn en signalisatie is ook een factor in het vermogen van werknemers om risico's juist waar te nemen.⁷ Hoe zorg je ervoor dat werknemers de veiligheidsinformatie, die ze nodig hebben, zien om elektrische gevaren te vermijden?

Wat is elektrische veiligheid en het belang ervan?

De kaderrichtlijn van de EU over veiligheid en gezondheid op het werk bepaalt dat werkgevers wettelijk verplicht zijn alle risico's voor de gezondheid en veiligheid van werknemers te evalueren en de nodige preventieve en beschermende maatregelen te nemen. Dit omvat risico's die voortvloeien uit het gebruik van elektrische apparatuur en installaties.⁸

De richtlijn bepaalt dat - om risico's te voorkomen en elektrische gevaren aan de bron te helpen bestrijden - de werkgevers 'passende instructies' moeten geven aan de werknemers, maatregelen moeten treffen die het niveau van bescherming verhogen en deze in de verrichte werkzaamheden moeten integreren.

Andere richtlijnen bepalen dat werkgevers wettelijk verplicht zijn te garanderen dat werkplekken voldoen aan de minimumvoorschriften inzake veiligheid en gezondheid op het werk voor elektrische installaties⁹ en om op gevaarlijke plaatsen opvallende waarschuwingsborden te plaatsen.¹⁰

De EU-regelgeving bepaalt dat de doeltreffendheid van borden of etiketten niet mag worden aangetast door een slecht ontwerp, een verkeerde plaatsing of een slecht onderhouden staat. Om een doeltreffend gebruik te waarborgen, moeten ze regelmatig onderhouden, gecontroleerd, gerepareerd en zo nodig vervangen worden, zodat ze hun functionele kwaliteiten behouden.¹⁰

Hoe professionele labelling de elektrische veiligheid verbetert

Een eenvoudige manier om ervoor te zorgen dat de juiste instructies duidelijk zijn en dat gevaren worden vermeden, is het duidelijk labelen van kabels en elektrische apparatuur.

Handgeschreven labels zijn technisch in orde, maar ze maken is tijdrovend en de gebruikte materialen zijn vaak niet robuust of duurzaam. Na verloop van tijd kan de kwaliteit verminderen, waardoor apparatuur niet langer veilig geëtiketteerd is. Niet alleen het risico op ongevallen verhoogt, maar ook de tijd en kosten voor het vervangen van de handgeschreven etiketten neemt toe.

Mobiele labelprinters zijn essentiële hulpmiddelen waarmee elektriciens professionele, duurzame labels kunnen maken voor kabels, leidingen, schakelaars, zekeringkasten en apparatuurpanelen op het terrein.

Om werknemers alert te houden voor elektrische gevaren is het belangrijk om te kiezen voor labels in goed zichtbare kleuren die meerdere toepassingen dekken en de informatie zo duidelijk mogelijk maken.

We adviseren ook dat de labels die je gebruikt robuust genoeg moeten zijn om te voldoen aan de eisen van zware en ruwe werkomgevingen en in hoge mate bestand tegen slijtage, temperatuurextremen, water, chemicaliën en vervaging. Hoe langer de labels in goede staat blijven, hoe kleiner het risico op elektrische risico's en hoe minder vaak je ze moet vervangen..

Ontdek hoe de professionele Brother labelprinters voor elektriciens het leven op het terrein veiliger en eenvoudiger maken.

1 ec.europa.eu (Eurostat): "Statistics explained - Accidents at work statistics" - November 2020
2 europarl.europa.eu: "Question for written answer E-001413/2021"
3 European Commission: "EU strategic framework on health and safety at work 2021-2027 Occupational safety and health in a changing world of work" - June 2021
4 European Agency for Safety and Health at Work / European Risk Observatory: "Green Jobs, new risks? New and emerging risks to occupational safety and health in the electricity sector (Workshop for European Sectoral Social Dialogue Committee ‘Electricity’)"
5 International Journal of Environmental Research and Public Health: "Risk Profiling from the European Statistics on Accidents at Work (ESAW) Accidents′ Databases: A Case Study in Construction Sites" - December 2019
6 oshwiki.eu: "Electricity" - (Ivan Božič, Institute of Occupational Safety, Slovenia)
7 ESENER: "Workplace risk assessments carried out regularly, by country, 2014-2019"
8 European Agency for Safety and Health at Work's Framework Directive 89/391/EEC: "Improvements in the safety and health of workers at work"
9 EU Directive 89 /654/EEC: "Minimum safety and health requirements for the workplace"
10 EU Directive 92/58/EEC: "The minimum requirements for the provision of safety and/or health signs at work"